yerel alan ağı ne demek?

İşte yerel alan ağı hakkında kapsamlı bir markdown formatında makale:

Yerel Alan Ağı (Local Area Network - LAN)

Yerel Alan Ağı (LAN), sınırlı bir coğrafi alanda (ev, ofis, okul, laboratuvar, bina vb.) bulunan bilgisayarlar ve diğer cihazların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan bir ağ türüdür. LAN'lar, genellikle özel bir ağ altyapısı kullanılarak oluşturulur ve kullanıcıların dosya, yazıcı, internet bağlantısı gibi kaynakları paylaşmasına olanak tanır.

İçindekiler

1. Tanım ve Temel Kavramlar

LAN, genellikle Ethernet veya Wi-Fi teknolojilerini kullanarak oluşturulur. Bir LAN'daki cihazlar, IP adresleri aracılığıyla birbirlerini tanır ve veri alışverişi yaparlar. LAN'lar, küçük bir ev ağı kadar basit olabileceği gibi, büyük bir şirketin tüm ofislerini kapsayan karmaşık yapılar da olabilir.

Temel kavramlar şunlardır:

Ağ Cihazları: Bilgisayar, yazıcı, sunucu, akıllı telefon gibi ağa bağlı cihazlar.
Ağ Altyapısı: Router, switch, hub, ağ kabloları (Ethernet kablosu gibi), kablosuz erişim noktaları (Access Points) gibi ağın fiziksel bileşenleri.
Protokoller: Veri iletişimini düzenleyen kurallar ve standartlar (TCP/IP, Ethernet gibi).
Ağ Adresleme: Cihazların ağ üzerinde benzersiz bir şekilde tanımlanmasını sağlayan sistem (IP adresleri).

2. LAN'ın Avantajları

LAN kullanmanın birçok avantajı vardır:

Kaynak Paylaşımı: Dosyalar, yazıcılar, internet bağlantısı gibi kaynaklar ağdaki tüm kullanıcılar tarafından paylaşılabilir.
Merkezi Yönetim: Ağ kaynakları ve güvenlik politikaları merkezi olarak yönetilebilir, bu da yönetimi kolaylaştırır ve tutarlılığı sağlar.
Hızlı Veri Transferi: LAN'lar, genellikle yüksek hızlı veri transferi sağlar, bu da dosya paylaşımı ve diğer ağ uygulamaları için idealdir.
Maliyet Tasarrufu: Yazıcılar, internet bağlantısı gibi kaynakların paylaşılması, donanım ve işletme maliyetlerini azaltır.
İletişim Kolaylığı: Ağdaki kullanıcılar arasında e-posta, anlık mesajlaşma, VoIP gibi iletişim araçları aracılığıyla kolayca iletişim kurulabilir.
Güvenlik: Güvenlik duvarları (firewall) ve erişim kontrol listeleri (ACL) gibi güvenlik önlemleriyle ağ güvenliği sağlanabilir.

3. LAN Türleri

LAN'lar, kullanılan teknolojiye, topolojiye ve erişim yöntemine göre farklı türlere ayrılabilir:

Ethernet LAN: En yaygın LAN türüdür. Kablolu (Ethernet kabloları) veya kablosuz (Wi-Fi) olabilir. Ethernet, veri iletimi için kullanılan bir protokoldür.
Wi-Fi LAN (WLAN): Kablosuz iletişim teknolojisi kullanarak oluşturulan LAN'lardır. Wi-Fi erişim noktaları (Access Points) aracılığıyla cihazlar ağa bağlanır.
Token Ring LAN: Artık yaygın olarak kullanılmayan, ancak geçmişte önemli bir LAN teknolojisiydi. Veri iletimi için bir "token" (jeton) kullanır.
Fiber Optik LAN: Yüksek hızlı veri iletimi için fiber optik kablolar kullanılan LAN'lardır. Genellikle büyük kuruluşlarda ve veri merkezlerinde kullanılır.

4. LAN Topolojileri

Ağ topolojisi, ağdaki cihazların fiziksel veya mantıksal olarak nasıl düzenlendiğini tanımlar. Yaygın LAN topolojileri şunlardır:

Yıldız (Star) Topolojisi: Tüm cihazlar merkezi bir hub veya switch'e bağlıdır. En yaygın LAN topolojisidir.
Halka (Ring) Topolojisi: Cihazlar bir halka şeklinde birbirine bağlıdır. Bir cihazdaki arıza tüm ağı etkileyebilir.
Veriyolu (Bus) Topolojisi: Tüm cihazlar tek bir kabloya (veriyolu) bağlıdır. Artık yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Ağaç (Tree) Topolojisi: Yıldız ve veriyolu topolojilerinin birleşimidir. Daha büyük ve karmaşık ağlar için uygundur.
Örgü (Mesh) Topolojisi: Her cihaz diğer birçok cihaza bağlıdır. Yüksek güvenilirlik ve yedeklilik sağlar.

5. LAN Bileşenleri

Bir LAN'ın temel bileşenleri şunlardır:

Ağ Kartı (Network Interface Card - NIC): Bilgisayarların ağa bağlanmasını sağlayan donanım bileşenidir.
Kablolar: Veri iletimi için kullanılan fiziksel bağlantı araçları (Ethernet kabloları, fiber optik kablolar).
Hub: Birden fazla cihazı birbirine bağlayan ve gelen veriyi tüm portlara yayan bir cihazdır. Artık switch'ler daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
Switch: Hub'a benzer, ancak gelen veriyi yalnızca hedef cihaza iletir. Bu, ağ performansını artırır.
Router: Farklı ağları birbirine bağlayan ve veri paketlerini yönlendiren bir cihazdır. Genellikle LAN'ı internete bağlamak için kullanılır.
Kablosuz Erişim Noktası (Wireless Access Point - AP): Kablosuz cihazların ağa bağlanmasını sağlayan bir cihazdır.
Yazıcı Sunucusu (Print Server): Yazıcıları ağ üzerinden paylaşmayı sağlayan bir cihaz veya yazılımdır.
Dosya Sunucusu (File Server): Dosyaları merkezi olarak depolayan ve paylaşan bir sunucudur.

6. LAN Protokolleri

LAN'larda kullanılan temel protokoller şunlardır:

Ethernet: En yaygın LAN protokolüdür. Veri iletimi için CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) yöntemini kullanır.
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol): İnternetin temel protokolüdür ve LAN'larda da yaygın olarak kullanılır. Veri paketlerinin güvenilir bir şekilde iletilmesini sağlar.
UDP (User Datagram Protocol): TCP'ye göre daha hızlı, ancak daha az güvenilirdir. Genellikle video ve ses akışı gibi uygulamalar için kullanılır.
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol): Cihazlara otomatik olarak IP adresi atayan bir protokoldür.
DNS (Domain Name System): Alan adlarını IP adreslerine çeviren bir sistemdir.
SMB/CIFS (Server Message Block/Common Internet File System): Dosya ve yazıcı paylaşımı için kullanılan bir protokoldür.

7. LAN Güvenliği

LAN güvenliği, ağdaki verilere ve kaynaklara yetkisiz erişimi önlemeyi amaçlar. Temel güvenlik önlemleri şunlardır:

Güvenlik Duvarı (Firewall): Ağ trafiğini izleyen ve yetkisiz erişimi engelleyen bir güvenlik sistemidir.
Erişim Kontrol Listeleri (Access Control Lists - ACL): Ağ kaynaklarına erişimi sınırlayan kurallardır.
Şifreleme (Encryption): Verilerin yetkisiz kişiler tarafından okunmasını önlemek için şifrelenmesidir. WPA3 gibi kablosuz güvenlik protokolleri kullanılabilir.
Kimlik Doğrulama (Authentication): Kullanıcıların kimliğini doğrulayan bir süreçtir. Kullanıcı adı ve şifre, iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) gibi yöntemler kullanılabilir.
Saldırı Tespiti ve Önleme Sistemleri (Intrusion Detection and Prevention Systems - IDPS): Ağdaki kötü amaçlı aktiviteleri tespit eden ve engelleyen sistemlerdir.
Ağ Segmentasyonu: Ağın farklı bölümlere ayrılması, bir bölümdeki güvenlik ihlalinin diğer bölümlere yayılmasını engeller.
VPN (Virtual Private Network): Uzak kullanıcıların ağa güvenli bir şekilde bağlanmasını sağlayan bir teknolojidir.

8. LAN Kurulumu

LAN kurulumu, ağın büyüklüğüne ve karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Temel adımlar şunlardır:

Planlama: Ağın ihtiyaçlarını belirleyin ve uygun bir ağ topolojisi seçin.
Donanım Seçimi: Gerekli ağ cihazlarını (router, switch, kablolar vb.) seçin.
Fiziksel Kurulum: Cihazları yerleştirin ve kabloları bağlayın.
Yapılandırma: Router, switch ve diğer cihazları yapılandırın (IP adresleri, güvenlik ayarları vb.).
Test: Ağın doğru çalıştığını test edin.
Güvenlik: Güvenlik duvarı, şifreleme gibi güvenlik önlemlerini uygulayın.

9. Gelecekteki Trendler

LAN teknolojileri sürekli olarak gelişmektedir. Gelecekteki trendler şunlardır:

Kablosuz Ağların Yaygınlaşması: Wi-Fi 6 ve Wi-Fi 6E gibi yeni nesil kablosuz teknolojiler, daha yüksek hız ve daha iyi performans sunmaktadır.
Yazılım Tanımlı Ağlar (Software-Defined Networking - SDN): Ağ yönetimini ve otomasyonunu kolaylaştıran bir teknolojidir.
Ağ Sanallaştırma: Ağ kaynaklarının sanallaştırılması, daha esnek ve ölçeklenebilir ağlar oluşturmayı sağlar.
Nesnelerin İnterneti (Internet of Things - IoT): IoT cihazlarının sayısının artması, LAN'ların daha karmaşık ve çeşitli hale gelmesine neden olacaktır.
Bulut Tabanlı Ağ Yönetimi: Ağların bulut üzerinden yönetilmesi, daha merkezi ve uzaktan yönetimi kolaylaştırır.

10. Ayrıca Bakınız

11. Kaynakça

Tanenbaum, A. S., & Wetherall, D. J. (2011). Computer networks (5th ed.). Pearson Education.
Kurose, J. F., & Ross, K. W. (2017). Computer networking: A top-down approach (7th ed.). Pearson Education.

Bu makale, yerel alan ağları hakkında kapsamlı bir genel bakış sunmaktadır. Daha fazla bilgi için yukarıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz.

yer elması ile ne yapılır